05 Ιούλ Βιολογικό Ρολόι & Υγεία – Η σημασία του ηλιακού φωτός στη ζωή μας.
Οι περισσότερες από τις λειτουργίες που μας διατηρούν στη ζωή ελέγχονται από τον υποθάλαμο, μια περιοχή του εγκεφάλου, υπεύθυνη για μια σειρά μεταβολικών διεργασιών και άλλων όπως η ισορροπία ενέργειας και υγρών, η ανάπτυξη, η κυκλοφορία, η αναπνοή, η συναισθηματική ισορροπία, η αναπαραγωγή, η ρύθμιση της θερμότητας και ο κιρκάδιος ρυθμός.
Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του βιολογικό ρολόι, σε όλους μας όμως σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της σωστής λειτουργίας τού, παίζει ο ύπνος. Η καθημερινή μας δραστηριότητα και ο ύπνος ρυθμίζονται από ένα κέντρο ελέγχου στον υποθάλαμο, τον υπερχιασματικό πυρήνα, επίσης γνωστός ως ρολόι σώματος. Αυτό πρέπει να λαμβάνει σήματα για να του πει πότε πρέπει να προετοιμαστεί για ύπνο και πότε να παράγει με το ενεργό ξύπνημα ορμόνες.
Απαιτείται καθημερινός συγχρονισμός με τον κύκλο ημέρας-νύχτας μιας 24-ωρης ηλιακής ημέρας που είναι το κύριο περιβαλλοντικό σήμα που παρασύρει το ρολόι και τους ρυθμούς που οδηγούνται από αυτό. Το σώμα μας πρέπει να λάβει αυτά τα στοιχεία με τη σωστή ποσότητα φωτός, σε σωστή ώρα και συχνότητα. Το πιο ισχυρό σήμα είναι το έντονο φως, η ηλιοφάνεια. Ο υπερχιασματικός πυρήνας (ρολόι σώματος ) λειτουργεί ως κλεψύδρα ή βηματοδότης και επηρεάζεται άμεσα από την ένταση του φωτός.
Το φως της ημέρας χρησιμεύει ως καταλύτης για την έκκριση ορμονών από τον επίφυση συγκεκριμένα της σεροτονίνης και της μελατονίνης. Το επίπεδο της μελατονίνης καθορίζει τα επίπεδα ενέργειας και δραστηριότητας στο σώμα μας. Σε σκοτάδι ή χαμηλά επίπεδα φωτός, η έκκριση μελατονίνης αυξάνεται και εμφανίζεται υπνηλία.
Το φως της ημέρας καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης και προάγει μια κατάσταση εγρήγορσης του μυαλού εκκρίνοντας σεροτονίνη. Επιπλέον, όλο μας το σώμα συγχρονίζεται με το κύριο ρολόι μέσω νευρικών και ορμονικών σημάτων, όπως η αδρενοκορτικοτροπική ορμόνη (ACTH) και η κορτιζόλη, τα οποία επαναλαμβάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Άτομα που ζουν και εργάζονται σε περιβάλλοντα χωρίς παράθυρο ή σε μέρη που δεν διαθέτουν επαρκή φωτισμό, Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής, οι βραδινές εργασίες και η έντονη κοινωνική ζωή διαταράσσουν το εσωτερικό μας ρολόι με αποτέλεσμα να διαταράσσονται οι δραστηριότητες που είναι υπό τον έλεγχο του κιρκάδιου ρυθμού, όπως οι διατροφικές συνήθειες, η θερμοκρασία του σώματος, ο μεταβολισμός, ο κυτταρικός κύκλος, η ομαλή λειτουργία του καρδιαγγειακού, του πεπτικού, του ενδοκρινικού και του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά και γενικότερα η ψυχική και η σωματική μας υγεία.
Από την Αρθρογραφία της Μαρίας Προκοπίου στο Περιοδικό Eatme Ιούλιος 2020
